Hiện tại, số ca bệnh về đường hô hấp tại Trung Quốc đang có chiều hướng tăng lên đáng kể, bao gồm cả các trường hợp nhiễm virus metapneumovirus (HMPV) tương tự cúm. Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là trẻ em dưới 14 tuổi là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất. Cho đến hiện nay, virus HMPV đang có nguy cơ lây nhiễm tại Việt Nam. Vậy thì chủng loại virus này là gì? Có nguy hiểm hay không. Tất cả sẽ được giải đáp ở bài viết dưới đây.
Virus HMPV là gì?
Human Metapneumovirus (HMPV) là một tác nhân gây bệnh đường hô hấp, thường gây ra các triệu chứng tương tự cảm lạnh ở đường hô hấp trên. Bên cạnh đó, loại virus HMPV này cũng có khả năng gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn ở đường hô hấp dưới như viêm phổi, làm khởi phát cơn hen suyễn, và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
Virus HMPV có giống với virus Covid-19 hay không?
Các nhà chuyên môn về y tế cho biết, mặc dù virus HMPV và virus Covid-19 có thể biểu hiện một số dấu hiệu bệnh lý tương tự, nhưng bản chất của chúng hoàn toàn không giống nhau. Dù vậy, việc phân tích kỹ lưỡng các điểm chung và khác biệt giữa hai loại virus này là vô cùng cần thiết:
| Đặc điểm | HMPV | Covid-19 |
| Điểm giống nhau |
|
|
| Tác nhân gây bệnh | Metapneumovirus thuộc họ Paramyxoviridae | SARS-CoV-2 thuộc họ Coronaviridae |
| Triệu chứng riêng | Giống với cảm lạnh hoắc cúm: ho, sốt, sổ mũi, đau họng,… | Có thể đau nhức cơ thể, tiêu chảy hoặc nôn, khó thở, mất khứu giác, vị giác… |
| Biến chứng | Các biến chứng nghiêm trọng thường rất hiếm khi xảy ra. | Gây biến chứng hô hấp nặng, thậm chí tử vong. Đồng thời để lại di chứng hậu Covid lâu dài. |
| Thời gian hồi phục | Hồi phục trong vòng ít ngày |
|
| Đặc điểm dịch tễ | Virus HMPV đã tồn tại trong nhiều thập kỷ nên sẽ có ít nguy cơ bùng phát đại dịch. | Covid-19 khi bùng phát là một loại bệnh mới, nên khiến khả năng lây lan nhanh ở cấp độ đại dịch. |
| Phương pháp chữa trị | Virus HMPV hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, các phương pháp tập trung vào việc ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm virus. | Hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh hiệu quả. |
Tình hình dịch bệnh HMPV trên thế giới
Các nhà nghiên cứu cho rằng, tình hình gia tăng các ca bệnh hô hấp ở Trung Quốc hiện nay phù hợp với quy luật chung trên thế giới, khi các bệnh về đường thở thường có chiều hướng gia tăng vào thời điểm cuối đông. Đợt bùng phát này xảy ra trong bối cảnh thời tiết lạnh giá tại Trung Quốc và dự kiến sẽ còn kéo dài đến tháng 3.
Tiến sĩ Khoo, đến từ Trường Y Duke – NUS, cho rằng sự gia tăng số ca nhiễm là kết quả của việc tăng cường kiểm soát các bệnh truyền nhiễm sau đại dịch COVID-19. Việc giám sát chặt chẽ cho phép phát hiện sớm các đợt dịch và đưa ra các phản ứng nhanh chóng khi số lượng ca bệnh tăng lên hoặc có sự thay đổi trong cách thức lây lan.
Giáo sư Paul Tambyah từ Bệnh viện Đại học Quốc gia Singapore nhận định rằng việc số ca HMPV tăng lên là điều bình thường trong mùa đông ở miền Bắc Trung Quốc. Ông cũng khẳng định không cần quá lo lắng, bởi chưa có dấu hiệu nào cho thấy nguy cơ lớn đối với sức khỏe cộng đồng.
“Chúng ta không nên hoảng sợ, vì chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, việc tiếp tục theo dõi sát sao tình hình là điều cần thiết để có thêm thông tin”, ông nhấn mạnh.
Đối tượng có nguy cơ bị nhiễm virus HMPV
Virus HMPV có khả năng gây ra các vấn đề về đường hô hấp, cả ở phần trên và phần dưới, cho tất cả các độ tuổi. Tuy nhiên, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ sinh non, người lớn tuổi trên 65, và những ai có nguy cơ mắc các bệnh như viêm phổi, viêm phế quản, hoặc viêm tiểu phế quản là những đối tượng dễ bị nhiễm bệnh nhất.
Mặc dù những người có tiền sử mắc các bệnh về phổi như khí phế thũng, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), hen suyễn hoặc các bệnh phổi khác không có nguy cơ cao hơn trong việc nhiễm virus HMPV, nhưng nếu họ nhiễm bệnh, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Tương tự, những người có hệ miễn dịch suy yếu, ví dụ như người bị HIV, ung thư, các bệnh tự miễn, đang trải qua hóa trị hoặc vừa phẫu thuật cấy ghép nội tạng, cũng có thể gặp các biến chứng nặng hơn khi nhiễm virus này.
Triệu chứng cơ thể khi bị nhiễm virus HMPV
Nhiễm HMPV có thể khởi phát với các biểu hiện ở đường hô hấp trên, nhưng nếu không được xử lý, bệnh có khả năng trở nặng và lan xuống đường hô hấp dưới, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Các dấu hiệu nhiễm virus HMPV có thể được phân loại thành hai mức độ:
Đối với tình trạng bệnh nhẹ
Ở phần lớn các trường hợp, virus HMPV chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ tương tự cảm lạnh thông thường, bao gồm ho, sốt, nghẹt mũi, đau họng, thở khò khè, khó thở nhẹ và đôi khi có nổi ban đỏ. Một số người thậm chí không có bất kỳ triệu chứng nào. Khi nhiễm virus HMPV ở mức độ nhẹ, người bệnh thường sẽ tự khỏi sau 2-5 ngày mà không cần đến sự can thiệp của y tế hay nhập viện.
Đối với tình trạng bệnh nặng
Virus HMPV không phải lúc nào cũng gây bệnh nhẹ. Trong một vài trường hợp, bệnh có thể tiến triển và gây ra các vấn đề nghiêm trọng ở đường hô hấp dưới như viêm phổi, hoặc làm trầm trọng thêm các bệnh nền như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc các bệnh phổi mãn tính.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ, nhiễm virus HMPV có thể tiến triển thành bệnh nặng, tác động đến các bộ phận của đường hô hấp dưới như viêm phế quản cấp, viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi.
Các dấu hiệu cảnh báo cho thấy bệnh nhân có thể đang gặp phải viêm đường hô hấp dưới bao gồm: sốt cao, thở khò khè, ho có đờm đặc, khó thở, da xanh tái và suy hô hấp. Nếu các triệu chứng kéo dài trên 2 tuần hoặc trở nên tồi tệ hơn, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bị viêm phổi do virus HMPV có điều trị được không?
Hiện tại, không có thuốc đặc trị để chữa nhiễm HMPV. Tuy nhiên, người bệnh có thể tự kiểm soát các triệu chứng tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ cho đến khi thấy khỏe hơn. Những người nhiễm HMPV với các triệu chứng nặng hoặc có bệnh nền trở nên tồi tệ hơn thường cần nhập viện để được điều trị. Tại bệnh viện, bác sĩ sẽ theo dõi tình hình và ngăn ngừa bệnh trở nặng. Các biện pháp điều trị có thể bao gồm:
- Thuốc giảm triệu chứng: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp giảm các triệu chứng do HMPV gây ra.
- Liệu pháp oxy: Đối với bệnh nhân khó thở, bác sĩ có thể cung cấp oxy qua mặt nạ hoặc ống thông mũi.
- Truyền dịch tĩnh mạch: Truyền dịch qua tĩnh mạch giúp cơ thể bệnh nhân không bị thiếu nước.
- Corticosteroid: Thuốc steroid có thể được dùng để giảm viêm và giúp làm giảm một số triệu chứng.
- Nghỉ ngơi và dinh dưỡng hợp lý: Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về chế độ nghỉ ngơi và dinh dưỡng phù hợp để tăng sức đề kháng và cải thiện tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Cách phòng tránh lây nhiễm virus HMPV hiệu quả
Việc kiểm soát sự lây lan của virus là cực kỳ quan trọng. Để ngăn ngừa sự lây nhiễm và hạn chế sự phát tán của virus HMPV, mọi người nên duy trì các thói quen sau đây:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, nước và chất khử khuẩn trong ít nhất 20 giây.
- Tránh chạm tay vào mắt, mũi hoặc miệng khi tay chưa được rửa sạch.
- Hạn chế tiếp xúc gần với người bị nhiễm hoặc có nghi ngờ nhiễm các bệnh hô hấp.
- Nếu có triệu chứng giống cảm lạnh, người bệnh nên thực hiện các biện pháp sau:
- Che miệng, mũi khi ho hoặc hắt hơi.
- Rửa tay đúng cách và thường xuyên.
- Không sử dụng chung cốc, đồ dùng cá nhân với người khác.
- Tránh tiếp xúc gần với mọi người.
- Cách ly tại nhà cho đến khi hết triệu chứng.
Kết luận
Tóm lại, virus HMPV rất phổ biến và thường gây ra các triệu chứng điển hình. Mặc dù đa số người bệnh sẽ phục hồi sau vài ngày, nhưng bệnh cũng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Hy vọng với những gì Công thức 60s chia sẻ, bạn đã có nhiều cái nhìn hơn về chủng bệnh này. Cám ơn và hẹn gặp lại.
>> Nguồn tham khảo
” Human metapneumovirus (HMPV). (2024, May 1). Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22443-human-metapneumovirus-hmpv
Sreenivas, S. (2024, December 17). Human metapneumovirus (HMPV). WebMD. https://www.webmd.com/lung/what-is-human-metapneumovirus
American Lung Association. (n.d.). Human metapneumovirus (HMPV) symptoms, causes and risk factors. https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/human-metapneumovirus-hmpv/symptoms-diagnosis “
